استان آذربایجان شرقی دارای ۱۲ شهرستان،۳۱ شهر، ۳۰ بخش، ۱۳۳ دهستان و ۳۱۴۹ آبادی است. شهرستان های آن عبارتند از اهر، بستان آباد، بناب، تبریز، سراب، شبستر، کلیبر، مراغه، مرند،میانه، هریس و هشترود. مرکز آذربایجان شرقی شهر تاریخی و توسعه یافته تبریز است.
▪ ایل گلی
از
دیدنیهای توریستی شهر تبریز است. بنایی در وسط استخر بزرگ قرار دارد که
تاریخ احداث آن معلوم نیست اما در زمان عباس میرزا تعمیر شده است و از سال
۱۳۰۹ به صورت گردشگری عمومی درآمده است. این گردشگاه فضای سبز دلپذیری دارد
و از وسایل تفریحی قایق رانی و شهربازی برخوردار است.
▪ بازار تبریز
از
بزرگترین و پراهمیت ترین بازاها در مشرق زمین است. طول بازار کترت تیمچه
ها و سراها سبک معماری تنوع مشاغل این بازار را نمونه کامل و با ارزش از
مظاهر شرق کرده است. وسعت بازار تبریز یک کیلومتر مربع و تعداد سراها و
تیمچه های آن به ۲۰ می رسد و از دیرباز مرکز تبادل تجاری بوده و امروز از
پررونق ترین مراکز تجاری شمال غرب کشور و صادرات به خارج از کشور می باشد و
جزو میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.
▪ مسجد کبود
این مسجد در سال ۸۷۰ ه.ق و به دستور جهانشاه قراقویونلو بنا شد.
خاتون
جان بیگم. زن پارسا و نیکوکار جهانشاه. زنی خیرخواه که شاه دستور می دهد
برایش مسجدی فیروزه ای رنگ بنا کنند. مسجدی که امروزه مقبره خاتون و شاه و
فرزندانشان است.
داخل مسجد نزدیک غروب هوا سرد است و فضا تاریک. همه جا آبی رنگ است و کمی که دقت کنی متوجه تفاوتها می شوی.
کاشیها و نقش و نکارهای قدیمی و جدید. تفاوت را احساس می کنید. آن را مرمت کرده اند تا دوباره عظمت آن را احساس کنید.
این
مسجد یکی از معدود مسجدهای تماما مسقف ایران است. آب و هوای سخت و سرد
تبریز بنایی متفاوت از مساجد کویری ایران ایجاب می کرده است. جزرهای قطور
برای جلوگیری از سرمای شدید منطقه بنا شده اند.
مسجد
در کنار در ورودی دو مناره کاشی کاری شده بلند و باریک داشته است که آنها
هم بر اثر زلزله فرو ریخته اند و امروز اثری از آنها باقی نمانده است.
کاشی کاری های بسیار ظریف و زیبایی بر سطوح داخل و خارج مسجد به گونه ای بسیار ماهرانه نصب شده اند.
کاشیهای رنگی با چنان مهارتی بریده شده و در کنار هم قرار گرفته اند که تصور می کنید همه یک قطعه کاشی بزرگ هستند.
کاشی
کاری های "معرق" به رنگهای آبی کمرنگ ، سبز تیره ،زرد و سفید به همراه
گلها و سرشاخه ها و برگها ترکیب و هارمونی بی نظیری ایجاد کرده اند.پس
زمینه کاشی ها به رنگ آبی فیروزه ای است و به همین خاطر به آن مسجد کبود می
گویند.
داخل
مسجد از ارتفاع ۱.۵ متری سطح زمین تا زیر گنبد دیوارها تماما کاشی کاری
اند به همراه کتیبه هایی از آیات قرآن که با طلا و لاجورد نوشته شده اند.
داخل گنبد خانه و جلوی محرابقطعه های بسیار بزرگ از سنگ مرمر حجاری شده قرار دارد که آیات قرآن بر آنها نقش بسته است.
ورودی مسجد نیمگنبدی است که به شبستانی با گنبدی هشت گوشه به قطر ۱۵ متر منتهی می شود. در مجموع مسجد نه گنبد داشته است.
▪ مقبره الشعرا
در
خیابان ثقه الاسلام تبریز و در ضلع شمالی بقعه سید حمزه گورستانی وجود
دارد که مدفن اغلب شاعران و بزرگان این مرز و بوم بوده است. بنای یابود
زیبایی با تأسیسات توریستی به نام مقبر الشعرا در این محل ایجاد گردیده
است. و ارامگاه بزرگترین شاعر قرن حاضر ایران (شهریار) در این محل قرار
دارد. بزرگان شعر و ادب که در مقبره الشعرا آرمیده اند عبارتند از :
اسدی طوسی، قطران تبریزی، همام تبریزی، فلکی شیروانی