همه ما بیآنکه بدانیم در وعدههای غذاییمان از خوراکیها و ترکیباتی استفاده میکنیم که مصرف آنها فواید درمانی و اصلاحی بینظیری دارد؛ به این معنی که مصرف برخی از خوراکیها با چاشنیهایی خاص میتواند خواص مفید آن غذا یا خوراکی را قوت ببخشد یا عوارض احتمالی موادغذایی را که ناشی از طبع آنهاست در بدن به حداقل ممکن برساند. حتما تا امروز بارها در میان صحبتهای مادربزرگ یا مادرتان شنیدهاید که بهعنوان مثال ماهی را نباید با دوغ خورد یا حتما باید کباب را با سماق خورد.در هر یک از این توصیهها که شاید بسیاری از ما بهسادگی از کنار آنها عبور کنیم یا ناآگاهانه آنها را در زندگی خود پیاده کنیم و آنها را به فرزندانمان نیز آموزش دهیم، نکتهای نهفته است که برای حفظ سلامت و تندرستی تکتک اعضای خانواده ما میتواند موثر و کارآمد باشد.
افزایش جذب آهن با ترشترین چاشنی
آبگوشت + ترشی
از
زمانهای بسیار دور ما ایرانیها برای سرو آبگوشت و رنگارنگ شدن سفره
غذایمان از انواع ترشیها، سبزی خوردن، پیاز و پیازچه استفاده میکنیم. به
گونهای که این کار به یک عادت غذایی انکارنشدنی نسلبهنسل به
خانوادههای جدید ما منتقل میشود. شاید گروه اندکی از ما به خواص مفید و
اصلاحکننده این ترکیبات غذایی آشنایی داشته باشیم، اما ناآگاهانه با مصرف
این موادغذایی در کنار هم از خواص درمانی آنها بهرهمند شویم. افرادی که
برای سرو آبگوشت سراغ انواع ترشیها میروند، بهاین ترتیب میزان جذب آهن
موجود در گوشت قرمز و آبگوشت را توسط بدن افزایش میدهند. ضمن اینکه مصرف
ترشی با آبگوشت که یک غذای نسبتا سنگین محسوب میشود، میتواند به هضم بهتر
این غذا کمک کند و میزان جذب چربی را در بدن به حداقل خود برساند.
حرارت کبد را کنترل کنید
کاهو + سکنجبین
خانوادههای
بسیاری عصرهای تابستانی دور هم جمع میشوند و با خوردن کاهو وسکنجبین به
مرور خاطرات قدیمی خود میپردازند. کاهو وسکنجبین نیز از جمله خوراکیهایی
جداییناپذیر محسوب میشود که همه مادربزرگها مصرف آن را در روزهای گرم
تابستان موجب کاهش حرارت درونی بدن میدانند.کاهو طبع سرد و تر دارد و
خوردن آن با سکنجبین که طبعی نزدیک به معتدل دارد به اعتدال طبع کاهو کمک
کرده و این دو در مجموع میتواند به کاهش حرارت درونی بدن به ویژه کاهش
حرارت کبد کمک کند.
ماست چکیده را همیشه به همراه سبزیهای معطری مثل آویشن، نعناع خشک یا مغز گردو سر سفره یا میز غذایتان ببرید.
بهتر است در وعده صبحانه سرشیر و خامه را همراه عسل برای کودکانتان سرو کنید.
تعدیل سودا در جریان گردش خون
کشک + بادمجان
تا
به حال از خود پرسیدهاید که چرا به جای خوردن کشک با بادمجان، کشک را با
کدو نمیخورید! چرا مردم از زمانهای قدیم این خوراکی طبیعی را با هم و در
کنار هم مصرف میکردند و چرا قدیمیها هرگز بادمجان سرخ شده را به تنهایی
برای وعده غذاییشان سرو نمیکردند. به این دلیل که آنها اطلاعات بیشتری
درباره مزاج و طبعشان و همینطور خاصیت موادغذایی داشتند. از آنجا که
بادمجان سرخشده به تنهایی موجب تولید سودا در خون میشود، مصرف آن به
تنهایی توصیه نمیشود. تولید سودای اضافه و انباشته شدن آن در خون موجب
ابتلا به بیماریهای پوستی و برخی از اختلالهای عصبی میشود. از این رو از
زمانهای قدیم به مردم توصیه شده برای متعادلکردن طبع بادمجان سرخ شده از
کشک استفاده کنند. البته مصرف کشک نیز حالتهایی چون سستی و بیحسی را به
مصرف کننده منتقل میکند که در صورتی که با بادمجان مصرف شود این میزان به
حداقل میرسد.
کنترل و کاهش جذب کلسترول خون با سماق
چلوکباب + سماق
کسی
را نمیتوانید پیدا کنید که بعد از شنیدن نام چلوکباب یاد سماق نیفتد. همه
ما ایرانیها عادت داریم که پیش از خوردن کباب روی آن سماق بپاشیم و طعم
کباب را با چاشنی سماق زیر دندانهایمان مزهمزه کنیم. با وجود این تعداد
کمی از ما دلیل این همراهی و هماهنگی را میدانیم. از آنجا که کباب از جمله
غذاهای پرکالری و چرب محسوب میشود، بهتر است هنگام مصرف آن از یک ماده
غذایی مصلح مانند سماق نیز استفاده شود. مصرف سماق به همراه کباب چند مزیت
دارد که کاهش جذب میزان چربی و کلسترول گوشت چرب را به حداقل میرساند و
این در حالی اتفاق میافتد که هنگام سرو غذا کبابتان را با لایه نازکی از
سماق بپوشانید و بعد آن را میل کنید. علاوهبر این، سماق بهدلیل قابض
بودنش موجب بهبود التهابها یا زخمهای گوارشی موجود در اندامهای گوارشی
یا مسیر گوارش میشود و در عین حال هضم و جذب مواد غذایی را دو چندان
میکند.
اعتدال مزاجتان را حفظ کنید
خیار + نعناع
وقتی
در روزهای تابستانی برای وعده ناهار یا شام آماده میشویم ،غالبا روی
سفرههایمان سبزیخوردن، ماست و سالاد اضافه میکنیم تا با کمک این
چاشنیهای خوشمزه هم سفرهای رنگارنگ داشته باشیم و هم از خواص آنها به
منظور افزایش جذب آب و فیبر مورد نیاز بدن و کاهش میزان حرارت بدن استفاده
کنیم. با کمی دقت میبینیم که بسیاری از ما برای تزیین ماست از نعناع یا
آویشن استفاده میکنیم و این کار را براساس عادت همیشگیمان انجام میدهیم و
نمیدانیم چرا به محض نام بردن از ماست یا ماست و خیار به یاد نعناع یا
آویشن میافتیم. نعناع طبعی گرم و خشک دارد و پاشیدن مقداری از آن روی ماست
که دارای طبعی سرد و تر است، موجب میشود تا طبع ماست تعدیل پیدا کند و
عوارض ناشی از سردی آن که میتواند موجب افزایش احتمال پوکی استخوان،
دردهای مفصلی، شبادراری کودکان یا آرتروز در بدن میشود را به حداقل
برساند. از طرفی ترکیب کردن ماست با سبزیهای خشک شده، نعناع یا آویشن
میتواند رطوبت و سردی ماست را که موجب تشدید سردرد افراد مبتلا به میگرن
که بیشتر طبع سرد و تر دارند، تعدیل بخشد.
تقویت قوای درونی در وعده صبحانه
کره + عسل
در
دوران کودکی وقتی برای خوردن صبحانه دور سفره جمع میشدیم از طرف پدرومادر
تشویق به خوردن ساندویج کره و عسل میشدیم. بسیاری از ما از خوردن کره
طفره میرفتیم اما به هر حال مادرمان با ترفندهای مختلف ساندویچهای کوچکی
از کره عسل را برای ما درست میکرد تا ما هر روز صبح، صبحانهای مغذی و
پرانرژی بخوریم تا رشد بهتری داشته باشیم. امروز نیز ما از همین شیوه برای
تغذیه فرزندانمان استفاده میکنیم. اما شاید تعداد کمی از ما بدانیم که
چرا سالهاست که کره را با عسل میخورید و چاشنی دیگری را به جای عسل به
کره اضافه نمیکنیم. برخلاف دیدگاه مردم، عسل دارای طبع گرم و خشک است.
ترکیب عسل با خامه که سرد و تر است، موجب تعدیل طبع خامه شده و موجب جذب
بهتر مواد مغذی موجود در خامه و عسل میشود. این ترکیب برای کودکان و
نوجوانان در حال رشد و بزرگسالانی که نیاز به تقویت قوای درونی دارند و به
دلیل مشغله و فشار کافی دچار ضعف میشوند، توصیه میشود. اما افرادی که چاق
هستند، بهتر است از خوردن خامه عسل پرهیز کنند.