در دنیاى امروز، افسردگى
به قدرى شیوع یافته که روانشناس معروف «مارتین سلیگمن» آن را «سرماخوردگى
روانى» نام نهاده است. ولى افسردگى با سرماخوردگى حداقل یک تفاوت بزرگ دارد
و آن هم این است که تاکنون کسى به خاطر سرماخوردگى دست به خودکشى نزده اما
به سبب افسردگى، چرا. حتى شمار کودکان و سالمندان افسردهاى که طى سالیان
اخیر به این کار اقدام کردهاند، افزایش چشمگیرى داشته است.
این
در حالى است که در خلال همین سالها، انواع و اقسام داروهاى آرامبخش و ضد
افسردگى هم به بازار بهداشت و سلامت عرضه شده اند. به هر حال، در این
اوضاع و احوال، شناسایى درست و دقیق افسردگى، گام نخست در جهت درمان این
بیمارى شایع و مرموز است. پرسش نامه دکتر «جان آرونبک» یکى از بهترین معیارهاى روانپزشکى براى تعیین میزان افسردگى
است. آن را به دقت بخوانید و سؤالهایش را یک به یک جواب دهید. فقط یادتان
باشد که در پرسشنامه دکتر «بک» هیچ سؤالى را نباید بدون پاسخ رها ساخت.
دکتر
«جان آرونبک» در پرسش نامه اى که براى تعیین سطح افسردگى تدارک دیده
است، 21 سؤال از شما مىپرسد و شما براى هر پرسش می توانید بین صفر تا سه
نمره براى خودتان در نظر بگیرید. البته براى هر سؤال باید فقط و فقط یک
پاسخ را علامت بزنید. آنچه در نهایت میزان افسردگى شما را تعیین می کند،
مجموع نمراتى است که از پاسخ به این 21 سؤال کسب مىکنید. مجموع نمرات شما
طبیعتاً می تواند از صفر تا 63 متغیر باشد و به طور کلى مىشود گفت هر چقدر
نمره بالاترى کسب کنید، افسردهترید. جدول تعیین سطح افسردگى دکتر «بک» به
شما کمک می کند که ارتباط نمراتتان را با سطح افسردگی تان به آسانى
تعیین کنید.
بند اوّل
0- من غمگین نیستم.
1- من اندوهگینم.
2- غم، از زندگى من دست برنمیدارد.
3- دیگر تحمل این زندگى را ندارم.
بند دوم
0- من به آینده خوشبینم.
1- امیدى به آینده ندارم.
2- احساس مىکنم که آینده خوبى در انتظارم نیست.
3- هیچ روزنه امیدى در این زندگى نمىبینم.
بند سوم
0- من ناکام نیستم.
1- من از دیگران ناکامترم.
2- وقتى به گذشته نگاه میکنم، میبینم زندگی ام سراسر شکست و ناکامى بوده است.
3- من یک شکست خورده تمام عیارم.
بند چهارم
0- مثل گذشته از زندگی ام رضایت دارم.
1- مثل گذشته از زندگى لذت نمیبرم.
2- از زندگی ام رضایت واقعى ندارم.
3- از همه چیز و همه کس ناراضی ام.
بند پنجم
0- احساس گناه و تقصیر نمیکنم.
1- گاهى اوقات احساس میکنم.
2- اغلب اوقات احساس گناه و تقصیر دارم.
3- همیشه احساس گناه و تقصیر در من هست.
بند ششم
0- انتظار مجازات ندارم.
1- احساس مىکنم ممکن است مجازات شوم.
2- انتظار مجازات دارم.
3- مطمئنم که مجازات میگردم.
بند هفتم
0- من از خودم رضایت دارم.
1- من از خودم ناراضی ام.
2- از خودم بدم می آید.
3- من از خودم متنفرم.
بند هشتم
0- من بدتر از دیگران نیستم.
1- گاهى از خودم به خاطر خطاهایم انتقاد میکنم.
2- همیشه به خاطر خطاهایم، خودم را سرزنش میکنم.
3- براى هر اتفاق و حادثهاى، خودم را سرزنش میکنم.
بند نهم
0- هیچ وقت به خودکشى فکر نمیکنم.
1- فکر خودکشى به سرم زده، ولى هیچ وقت اقدام به خودکشى نکرده ام.
2- به فکر خودکشى هستم.
3- اگر بتوانم خودکشى میکنم.
بند دهم
0- بیش از حد معمول گریه نمیکنم.
1- بیشتر از گذشته گریه میکنم.
2- همیشه در حال گریه کردنم.
3- قبلاً زیاد گریه میکردم، اما حالا با آنکه دلم میخواهد، نمیتوانم گریه کنم.
بند یازدهم
0- کم حوصله تر از گذشته نیستم.
1- از گذشته کم حوصله ترم.
2- اغلب اوقات کم حوصله ام.
3- همیشه کم حوصله ام.
بند دوازدهم
0- مثل همیشه مردم را دوست دارم.
1- کمتر از گذشته به مردم علاقه مندم.
2- تا حدود زیادى علاقهام را به مردم از دست داده ام.
3- از همه مردم سیر شده ام و دیگر به هیچ کس علاقه اى ندارم.
بند سیزدهم
0- مثل گذشته تصمیم می گیرم.
1- کمتر از گذشته تصمیم می گیرم.
2- نسبت به گذشته، تصمیم گیرى برایم سخت تر شده.
3- قدرت تصمیم گیری ام را کاملاً از دست داده ام.
بند چهاردهم
0- جذابیت گذشته را ندارم.
1- نگرانم که جذابیتم را از دست بدهم.
2- احساس مىکنم که جذابیتم را روز به روز بیشتر از دست میدهم.
3- من زشت هستم.
بند پانزدهم
0- به خوبىِ گذشته کار میکنم.
1- به خوبى گذشته کار نمیکنم.
2- براى هر کارى مجبورم به خودم فشار زیادى بیاورم.
3- دستم به هیچ کارى نمی رود.
بند شانزدهم
0- مثل همیشه خوب میخوابم.
1- مثل گذشته خوابم نمیبرد.
2- یکى دو ساعت زودتر از معمول از خواب مىپرم و دوباره خوابیدن برایم خیلى سخت تر است.
3- چند ساعت زودتر از معمول از خواب می پرم و بعدش دیگر خوابم نمی برد.
بند هفدهم
0- بیشتر از گذشته خسته نمی شوم.
1- بیشتر از گذشته خسته می شوم.
2- از انجام هر کارى خسته می شوم.
3- از شدت خستگى هیچ کارى نمی توانم بکنم.
بند هجدهم
0- اشتهایم هیچ تغییرى نکرده است.
1- اشتهایم به خوبىِ گذشته نیست.
2- اشتهایم خیلى کم شده.
3- تازگی ها هیچ اشتهایى به غذا ندارم.
بند نوزدهم
0- اخیراً وزن کم نکرده ام.
1- تازگىها بیش از دو و نیم کیلو وزن کم کرده ام.
2- تازگىها بیش از پنج کیلو وزن کم کرده ام.
3- تازگىها بیش از هفت کیلو وزن کم کرده ام.
بند بیستم
0- بیش از گذشته بیمار نمی شوم.
1- سردرد، دلدرد و یبوست دارد اذیتم می کند.
2- به شدت نگران سلامتى خودم هستم.
3- آنقدر نگران سلامتی ام هستم که دست و دلم به هیچ کارى نمی رود.
بند بیست و یکم
0- میل جنسی ام هیچ تغییرى نکرده است.
1- میل جنسی ام تازگیها کمتر شده است.
2- میل جنسی ام تازگی ها خیلى کم شده است.
3- اصلاً هیچ میل جنسى در من باقى نمانده است.
جدول دکتر «بک» براى تعیین سطح افسردگى مجموع نمرات تعیین سطح افسردگى و پیشنهاد راهبردى
10 - 1 شما افسرده نیستید.
16 - 11 افسردگى شما خفیف است.
30 - 17 بهتر است هر چه زودتر با روانپزشک رایزنى کنید.
40 - 31 افسردگى شما شدید است. مشورت با روانپزشک را از یاد نبرید.
بیشتر از 40 افسردگى شما بسیار خطرناک و شدید است. رایزنى با روانپزشک را فراموش نکنید.
یادآورى مهم:
گذشته از مجموع نمراتتان، اگر در پاسخ به پرسش 9 به خودتان نمره 2 یا 3
دادهاید، حتماً لازم است هر چه زودتر با روانپزشک رایزنى کنید.