دارو نقل و نبات نیست

سلامت نیوز: مصرف دارو بدون تجویز پزشک در کشور ما سابقه دارد و گاهی برخی آن را نشانه داشتن اطلاعات پزشکی می‌دانند و به هر کسی که می‌رسند دارویی برایش تجویز می‌کنند.

در بسیاری از کشورها این مساله پیگرد قانونی دارد، یعنی اگر فردی که صلاحیت تجویز دارو ندارد برای کسی دارو تجویز کند، از نظر قانون مجرم شناخته می‌شود، اما متاسفانه برای این موضوع مهم که با سلامت مردم در ارتباط است، در کشور ما سختگیری‌های لازم صورت نمی‌گیرد، قانونی وجود ندارد و ما شاهد رشد آمار مصرف دارو در کشورمان هستیم و این قضیه بسیار نگران‌کننده است.

شاید یکی از دلایلی که البته از مهم‌ترین دلایل مصرف سرخود دارو نیز به حساب می‌آید، هزینه بالای ویزیت پزشکان باشد. اگر چه تعرفه‌های پزشکی در کشور ما بالا نیست و این مشکل به نبود حمایت کافی بیمه‌ها از بیمه‌شدگان برمی‌گردد.

کم نیستند افرادی که یا به دلیل مشکلات مالی یا بی‌اهمیت دانستن بیماری‌شان از مراجعه به پزشک امتناع می‌کنند و سعی می‌کنند با توجه به دانسته‌های خود یا کمک گرفتن از تجربیات دیگران خوددرمانی کنند اما لازم است بدانند مصرف دارو بدون مراجعه به پزشک گاهی می‌تواند خیلی خطرناک و حتی به قیمت جانشان تمام شود یا عوارضی از خود برجای بگذاردکه غیرقابل جبران باشد.

این جمله را همه ما بارها شنیده‌ایم که حتی در سرماخوردگی هم که ظاهرا بیماری ساده‌ای است، از مصرف سرخود دارو جدا خودداری کنید.

اما خیلی‌ها به تصور این که سرماخوردگی یک بیماری پیش پا افتاده است یا قبلا نیز همین علائم را داشتند و پزشک برایشان فلان آنتی‌بیوتیک را تجویز کرد، اقدام به مصرف آنتی‌بیوتیک می‌کنند.

در حالی که خیلی مواقع سرماخوردگی‌ها ویروسی هستند و نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک ندارند و تنها با مصرف مایعات و غرغره آب‌ نمک کاملا بهبود می‌یابند.

دارو، ایرانی و خارجی ندارد

 از قضیه مصرف بالای دارو در کشور که بگذریم، مساله‌ای که شاید کمتر به آن پرداخته شده و نیاز به اطلاع‌رسانی بیشتر دارد، تمایل مردم به مصرف داروهای خارجی است.

خیلی‌ها بر این باورند که داروهای خارجی خیلی بهتر از داروهای ایرانی است و به اصطلاح می‌گویند فلان داروی خارجی به من سازگارتر است و با مصرف داروی مشابه ایرانی حالم بد می‌شود. آیا چنین ادعاهایی درست است یا ناشی از تلقین و باور ما نسبت به اغلب کالاهای خارجی است؟

باید گفت خوشبختانه صنعت داروسازی کشور ما بخصوص در سال‌های اخیر پیشرفت‌های چشمگیری داشته و داروسازان ما در این عرصه بسیار موفق بوده‌اند و تلاش‌هایشان صرفه‌جویی اقتصادی زیادی را نیز برای کشورمان به ارمغان آورده است.

صادرات داروهای تولید داخل به بسیاری از کشورهای جهان نیز به دلیل کیفیت بالای داروهای ایرانی است بنابراین چنین اعتقادی بیشتر برمی‌گردد به اثر دارونما یا پلاسبو در این افراد. اثر دارونما  یا پلاسبو در واقع احساس تاثیر دارو با خوردن داروهای بی‌اثر است.

دانشمندان دریافته‌اند بیماران پس از مصرف داروهایی که تنها حاوی دانه‌های شکر هستند و به اصطلاح به آنها دارونما می‌گویند ترکیباتی در مغزشان آزاد می‌شود که علائم بهبودی در آنان آشکار می‌شود و این نشان از تاثیر ذهن بر بدن است.

پس این باور که داروی خارجی با بدن من سازگارتر است و مرا کمتر دچار عوارض می‌کند، بیشتر به همین قضیه برمی‌گردد زیرا تا زمانی که داروی مشابه خارجی در برخی از اقلام نداشتیم ما شاهد شکایتی درباره آنها نبودیم و با ورود داروهای مشابه می‌بینیم که برخی از بیماران از همان دارویی که تا مدتی پیش مصرف می‌کردند و هیچ مشکلی با آن نداشتند، ناراضی‌اند.

یکی از عوامل دیگری که این باور را در مردم تقویت کرده به تبلیغات وسیعی که از سوی شرکت‌های سازنده این محصولات صورت می‌گیرد برمی‌گردد این که برخی از پزشکان یا رسانه‌های تبلیغاتی تاکید بر اثر بخشی مطلوب داروهای خارجی دارند می‌تواند به دلیل کسب سود بیشتر از محصولات باشد.

برخی از آنها تنها به کسب سود فکر می‌کنند و دیگر کاری ندارند که شاید بیمار باید دارویی را به قیمت از دست دادن دار و ندارش تهیه کند.

این مساله علاوه بر بار مالی زیادی که بر دوش  بیمار و دولت می‌گذارد، باعث تضعیف صنعت داروسازی کشور هم می‌شود.

این در حالی است که داروهای ساخت داخل همگی تابع استانداردهای بین‌المللی هستند و شرکت‌های داروسازی برای دریافت مجوز تولید دارو، باید استاندارد‌هایی مطابق با کتب، منابع و مراجع مورد تایید بین‌المللی مانند فارماکوپه اروپا و آمریکا را ارائه دهند.

یعنی هر دارو یا کالای بهداشتی که مورد تایید وزارت بهداشت است از  کیفیت لازم برخوردار است.

 اما مقایسه داروی ایرانی و خارجی بخصوص اقلام بهداشتی باید در یک کارآزمایی بالینی خیلی علمی صورت گیرد که معمولا چنین کاری در کشور ما کمتر صورت می‌گیرد.

ادعا نمی‌شود که تمام داروهای تولید ایران بهترین است، همان‌گونه که هیچ کشوری نمی‌تواند چنین ادعایی داشته باشد، اما به جرات می‌توانیم ادعا کنیم با بررسی‌های پیش از تولید، پس از تولید و کنترل‌هایی که در بازار عرضه یا همان کنترل کیفیت دارو صورت می‌گیرد، آمارهای قابل قبول و قابل دفاعی درباره کیفیت داروهای تولید داخل به دست می‌آید.

اما این‌که چرا برخی از پزشکان با وجود داروی تولید داخلی مشابه خارجی را برای بیمارانشان تجویز می‌کنند و از بی‌کیفیت بودن داروهای داخلی سخن به میان می‌آورند، می‌تواند ریشه در ارتباطات آنان با برخی از شرکت‌های پخش کننده داروهای خارجی داشته باشد.

گاهی این داروها در فهرست داروهای دارای مجوز وزارت بهداشت نیست و ممکن است حتی عوارض جانبی خطرناکی برای مصرف‌کننده به دنبال داشته باشد.

متاسفانه این پزشکان به ازای دریافت درصدی از مبلغ دارو یا وعده‌های وسوسه‌کننده دیگری از سوی این قبیل شرکت‌ها انسانیت خود را زیر پا می‌گذارند و تعهدات انسانی خود را فراموش می‌کنند.

اگر مردم با قوانین مربوط به درمان خود آگاهی کافی داشته باشند ما کمتر شاهد چنین سواستفاده‌هایی از آنان خواهیم بود.

پس بد نیست بدانید طبق قانون کشورمان چنانچه پزشکی نسخه را طوری بنویسد که تنها یک داروخانه بتواند آن را بخواند یعنی نسخه را طوری رمزگذاری کند که بیمار تنها از یک داروخانه بتواند آن را تهیه کند این کار جرم محسوب می‌شود و پیگرد قانونی دارد.

تارهای عنکبوتی تبلیغات ماهواره‌ای

یکی از آسیب‌هایی که این روزها سلامت مردم ما را نشانه گرفته تبلیغات شبکه‌های مختلف ماهواره‌ای است زیرا از یک طرف فرهنگ مصرف‌گرایی و احساس نیاز کاذب در بین مردم رواج پیدا می‌کند و از طرفی تبلیغ داروها و کالاهای آرایشی و بهداشتی نامرغوب  که به سلامت مردم مربوط می‌شود موجب آسیب‌های جدی و گاه جبران‌ناپذیر به سلامت مردم شده.

تبلیغات دروغینی مانند داروی ترک اعتیاد قوی، افزایش قد تا 10 سانت فقط با یک نوع قرص،کرم‌های برطرف‌کننده چین و چروک و جوان کننده، درمان قطعی ناتوانی جنسی و... برای خنثی‌سازی این تبلیغات دروغین باید باور ذهنی غلط مردم که کالاهای خارجی همیشه بهتر از تولیدات داخلی است اصلاح شود و این مهم ممکن نمی‌شود مگر با اطلاع‌رسانی صحیح و بالا بردن سطح آگاهی عمومی مردم از طریق رسانه‌ها و سیستم آموزشی و بهداشتی کشور.