خصایص یک دوست واقعی از دیدگاه پیامبر اعظم(ص)

رسول اکرم(ص) در خصوص اثرات نگاه می‌فرماید: نگاه بد، تیری از تیرهای مسموم شیطان است که هر کس از ترس خدا چشم خود را فرو بندد، خداوند به او ایمانی می‌دهد که از درون خویش شیرینی و مزه آن را احساس می‌کند.

* نگاه و آداب نگاه کردن

«قُل لِّلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَیَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِکَ أَزْکَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا یَصْنَعُونَ»
به مردان مومن بگو: از بعضی نگاه‌های خود (نگاه‌های غیرمجاز) چشم‌پوشی کنند و دامن خود را حفظ کنند. این برای پاک‌تر ماندن آنان بهتر است، خداوند به آنچه انجام می‌دهند، آگاه است.
- حضرت علی (ع) فرمود: «أول نظرة إلى المرأة فلا تتبعوها بنظرة أخرى و احذروا الفتنة»، نگاه اول مانعی ندارد؛ ولی ادامه نگاه اشکال دارد؛ زیرا سبب فتنه می‌شود.
- در حدیثی می‌خوانیم: تمام چشم‌ها در قیامت گریان است مگر سه چشم؛ چشمی که از ترس خدا بگرید و چشمی که از گناه بسته شود و چشمی که در راه خدا بیدار بماند.
-در «صحیح بخاری» می‌خوانیم که پیامبر اکرم (ص) فرمودند: جلو راه مردم ننشینید، مردم گفتند: ما ناچاریم از نشستن فرمود: پس حق آن را ادا کنید،
پرسیدند: حق آن چیست؟، فرمود: «غَضّ البَصر و کَفّ الاَذی و رَدّ الاسلام والامر بالمعروف والنهی عن المنکر»، ترک چشم چرانی و مردم آزاری، جواب دادن به سلام دیگران، امر به معروف و نهی از منکر.
-حضرت عیسی(ع) فرمود: از نگاه به نامحرم بپرهیزید که بذر شهوت را در دل می‌نشاند و همین برای دچار شدن انسان به فتنه کافی است.
- حضرت علی(ع) فرمود: «العین رائد القلب»، چشم، دل را به دنبال خود می‌کشد، «العین مصائد الشیطان» چشم، قلّاب شیطان و چشم‌پوشی بهترین راه دوری از شهوات است.
- پیامبر اکرم(ص) فرمود: «النَظَر سهم مسموم مِن سهام البلیس فمن ترکها خوفاً من الله اعطاه الله ایماناً یجد حلاوة فی قلبه»، نگاه بد تیری از تیرهای مسموم شیطان است که هر کس از ترس خدا چشم خود را فرو بندد، خداوند به او ایمانی می‌دهد که از درون خویش شیرینی و مزه آن را احساس می‌کند.
-پیامبر اکرم(ص) فرمود: هر کس چشم خود را از حرام پر کند، در قیامت چشم او از آتش پر خواهد شد، مگر اینکه توبه کند.

*آیین دوست‌یابی

«وَیَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى یَدَیْهِ یَقُولُ یَا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا، یَا وَیْلَتَى لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِیلًا، لَقَدْ أَضَلَّنِی عَنِ الذِّکْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءنِی وَکَانَ الشَّیْطَانُ لِلْإِنسَانِ خَذُولًا»
و روزی که ستمکار (مشرک) دو دست خود را (از روی حسرت) به دندان می‌گزد و می‌گوید: ای کاش با پیامبر همراه می‌شدم، ای وای بر من! کاش فلانی را دوست خود نمی‌گرفتم، رفیق من بعد از آن که حق از طرف خدا برای من آمد، مرا گمراه ساخت و شیطان هنگام امید انسان را رها می‌کند.
-اسلام برای دوستی و انتخاب دوست، سفارش‌های زیادی دارد و دوستی با افرادی را تشویق و از دوستی با افرادی نهی کرده است. برخی از عنوان‌های فرعی موضوع «دوست و دوستی» به این شرح است:
راه‌های شناخت دوست، مرزهای دوستی، ادامه‌ دوستی، قطع دوستی، انگیزه‌های دوستی، آداب معاشرت با دوستان و حقوق دوست که برای هر یک آیات و روایات بسیاری است و ما به گوشه‌ای از آنها اشاره می‌کنیم:
-اگر در شناخت کسی به تردید افتادید، به دوستانش بنگرید که چه افرادی هستند «فَانظُرُوا اِلی خُلَطائِهِ»
-تنهایی، از رفیق بد بهتر است.
-از پیامبر (ع) پرسیدند: بهترین دوست کیست؟ فرمود: کسی که دیدارش شما را به یاد خدا بیندازد و گفتارش به علم شما بیفزاید و کردارش یاد قیامت را در شما زنده کند.
-حضرت علی (ع) فرمود: هنگامی که قدرتت از بین رفت، رفقای واقعی تو از دشمنان شناخته می‌شوند.
-حضرت علی (ع) فرمود: رفیق خوب، بهترین فامیل است.
-در حدیت آمده است: دوستت را در مورد غضب، درهم، دینار و مسافرت آزمایش کن، اگر در این آزمایش‌ها موفق شد، دوست خوبی است.